اوين زير بار پرسش ها بي پاسخ

بازديد چند ساعته خبرنگاران از خبرسازترين زندان ايران
اوين زير بار پرسش ها بي پاسخ
وحيد ثابتيان
roozonline
خلاصه:
قوه قضاييه ايران به مدت چند ساعت درهاي زندان اوين را به روي خبرنگاران داخلي و خارجي گشود تا از تحولاتي خبر دهد که مدعي است در اين زندان در خصوص وضعيت زندانيان رخ داده است. زنداني که به تازگي اکبر گنجي پس از شش سال از آن آزاد شده است و افرادي مانند ناصر زرافشان وکيل پرونده قتل هاي زنجيره اي کماکان در آن محبوس هستند.
-->
قوه قضاييه ايران به مدت چند ساعت درهاي زندان اوين را به روي خبرنگاران داخلي و خارجي گشود تا از تحولاتي خبر دهد که مدعي است در اين زندان در خصوص وضعيت زندانيان رخ داده است. زنداني که به تازگي اکبر گنجي پس از شش سال از آن آزاد شده است و افرادي مانند ناصر زرافشان وکيل پرونده قتل هاي زنجيره اي کماکان در آن محبوس هستند. مقامات سازمان زندان هاي قوه قضاييه از تغييراتي چون بهبود وضعيت بهداشتي بند زنان سخن مي گويند.
رويتر درگزارش از بازديد از اين زندان مي نويسد، بازديدي که مسئولان قوه قضاييه ايران براي خبرنگاران درنظر گرفته اند، شامل بخشي نمي شود که درآن زهرا کاظمي خبرنگار کانادايي به قتل رسيد. قتلي که هيچگاه مشخص نشد به چه صورتي انجام شده است. همچنين بازديد ياد شده شامل سالن هايي با 2500 زنداني نيز نمي شود.
نزديک به دو سال پيش آيت الله شاهرودي رييس قوه قضاييه از تبديل سلول انفرادي به "سويت" خبر داد. پس از آن در بازديد خبرنگاران، آنها اين سالن را که در آخرين ساختمان در بخش شمالي واقع است به خبرنگاران نشان دادند. اگر چه کساني که به اين سالن ها رفتند مشکل اصلي را کنترل گروه هاي مختلف امنيتي بر سلول ها و سالن ها دانستند که خارج از چارچوب هاي سازمان زندان هاي قوه قضاييه عمل مي کنند، نه وضعيت بهداشتي.
آيت الله شاهرودي، تلاش کرده است تا با به کار گماردن بخشي از حقوق دانان قوه قضاييه، اصلاحاتي را در اين قوه به انجام رساند. اصلاح وضعيت زندان ها، تدوين آيين نامه رعايت حقوق شهروندي و همچنين نظارت بيشتر بر وضعيت زنداني ها، ارتباط با سازمان هاي غيردولتي مرتبط با امور زندان ها، بخشي از اين تلاش ها بوده است.
به گفته خبرنگاراني که در اين بازديد حضور داشته بيشتر تمرکز مسئولان، روز بخش زنان و تسهيلاتي که براي آموزش آنها درنظر گرفته شده است تا بتوانند علاوه بر کسب مهارت به کسب درآمدنيزبپردازند بوده است.
اين در حالي است که، انجمن دفاع از حقوق زندانيان که رياست آن را عماد الدين باقي به عهده دارد روز يکشنبه با انتقاد از وضعيت زندان ها به نگهداري زندانيان با چشم بند وضرب وشتم آنها پرداخت. موضوع عدم دسترسي متهمان به وکيل نيزموضوع ديگري بود که در گزارش اين انجمن، مورد انتقاد قرار گرفته بود. جمال کريمي راد وزير دادگستري دادگستري، درکنفرانسي که به مناسبت بازديد خبرنگاران در زندان اوين برگزار شد گفت که چنين ادعاهايي بي اساس است. اين درحالي است که حتي در بيشتر پرونده هاي سياسي سالهاي گذشته، بيشتر زندانيان از ضرب و شتم، عدم دسترسي به وکيل واستفاده زندانبانان از چشم بند، سخن گفته اند. اين وضعيت تا آنجا ادامه يافت که آيت الله شاهرودي در جلسه اي با دادستان هاي کل کشور گفت وضعيتي که در برخي زندان ها وبازداشتگاه ها وجود دارد، به زندان ابوغريب شباهت داد.
از سوي ديگر برخي مسائلي که در مورد زندان ها مورد توجه قرارمي گيرد، به مسائل اداري، مديريتي و اجرايي ارتباط دارد. جايي که سوء مديريت، مديران سنتي قوه قضاييه عملا انجام اصلاحات قضايي رابا دشواري مواجه کرده است. دو سال پيش دفتر عمران سازمان ملل متحد در قرار دادي که با يکي از معاونت هاي قوه قضاييه به امضا رساند، کار برروي استاندارد سازي شاخص هاي قضايي در کشور را در دستور کار قرار داد. به موجب اين طرح که "اداره مطلوب" يا "حکومتگري مطلوب" در قوه قضاييه نام داشت و بيش از 6 ميليون دلار برآورد مي شد، دو طرف در خصوص انتقال دانش و تجربه و همچنين ارائه مدلي براي بهبود ساخت اداري و اجرايي، به مطالعه و بررسي و ارائه راه کار پرداختند.
اگر چه علي رغم هم کاستي هايي که در قوه قضاييه وجود دارد، به نحوي که رييس آن دو سال قبل آن را "ويرانه" خواند، اما همواره برخي مسئولان ميان رتبه در اين قوه، تلاش مي کنند، هيچ يک از انتقادهاي مرتبط با اين نهاد را نپذيرند. کريمي راد علي رغم اينکه، عدم دسترسي به وکيل، به صورت يک روال در زندان هاي ايران وجود دارد، منکر آن مي شود و مي گويد چنين چيزي وجود ندارد.
در حالي که هم اکنون، رامين جهانبگلو روشنفکر ايراني در زندان به سر مي برد و از دسترسي به وکيل محروم است. مقامات امنيتي مي گويند که او در بازداشت موقت به سر مي برد و هنوز در حال طي مراحل تحقيقات هستند. مقامات قضايي مي توانند حکم بازداشت موقت را تا ماه ها تمديد کنند و به همين جهت نگراني براي حضور متهمان در شرايط سخت سلول هاي انفرادي همواره به صورت يکي از دغدغه هاي سازمان ها و فعالان حقوق بشر در داخل و خارج کشور بوده است. حتي اگر وضعيت زندان به لحاظ بهداشتي باشد، نگهداري افراد بدون استفاده از وکيل و دسترسي به خارج از زندان، بسيار طاقت فرساست.
زندان اوين درحالي در معرض بازديد چند ساعته خبرنگاران گذارده مي شود که هنوز سوال هاي بسياري در مورد اين زندان وجود دارد که پاسخي براي آن يافته نمي شود. زنداني که به دليل حضور زندانيان سياسي در آن از شهرت زيادي برخوردار است، اما مسئولان از اينکه اساسا موضوعي نام زنداني سياسي وجود دارد طفره مي روند. در کلينيکي که خبرنگاران به بازديد از آن پرداخته اند، اکبر گنجي مشهورترين زنداني سياسي ايران، مدتها به خاطر اعتصاب غذا در حالت کما به سر مي برد. سازمان عفو بين الملل مي گويد که در قوانين قضايي جمهوري اسلامي ايران خلاء هاي زيادي وجود دارد که همين موضوع جا را حتي براي عدم رعايت قوانين موجود باز مي کند.
زندان اوين در سال هاي گذشته، با به قتل رسيدن زهرا کاظمي همچنين از خبرساز ترين زندان ها بوده است. او هنگامي که بيرون از زندان مشغول عکس برداري از اجتماعي خانواده هاي زندانيان سياسي بود دستگير شد و پس مدتي کشته شد. مهمترين موضوعي که وضعيت بررسي زندان اوين را پيچيده مي کند تسلط دستگاه هاي مختلف امنيتي بر بخش هاي مختلف اين زندان است که دربرخي مواقع اساسا سازمان زندان ها را به بهايي نمي گيرند.